Obrońcy praw człowieka uznali Andreja Hajdukowa za więźnia politycznego

Андрэй Гайдукоў

Skazanie Andreja Hajdukowa jest bezpodstawne i ma podłoże polityczne. Mówi się o tym we wspólnej deklaracji Białoruskiego Komitetu Helsińskiego i zamkniętego przymusowo przez władze Centrum Obrony Praw Człowieka “Wiasna”.

Obrońcy praw człowieka zauważają, że skazanie Hajdukowa “w znacznym stopniu podkreśliło znaczenie celu podniesienia roli KGB w państwie, z pomocą niedopuszczalnych dla demokratycznego społeczeństwa metod, a pozbawienie wolności miało na celu pozbawienie prawa do sprawiedliwego procesu sądowego, innych praw i wolności gwarantowanych przez Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, a pozbawienie wolności jest ewidentnie nieadekwatne i nieproporcjonalne wobec zarzucanego osobie czynu”.

Autorzy oświadczenia żądają niezwłocznego uwolnienia Hajdukowa, zmiany bezprawnego wyroku i ponownego jego rozpatrzenia zgodnie z prawem do sprawiedliwego procesu.

Hajdukou został skazany 1 lipca według ust. 1 art. 14 i art. 356 Kodeksu Karnego Białorusi (próba nawiązania współpracy ze służbami specjalnymi, organami bezpieczeństwa lub organami wywiadowczymi innego państwa). Witebski Sąd Okręgowy pod przewodnictwem Haliny Urbanowicz skazał go na półtorej roku pozbawienia wolności.

Jak zauważają obrońcy praw człowieka, dochodzenie karne wobec Hajdukowa rozpoczęło się w listopadzie roku 2012 , gdy został on zatrzymany przez funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa i umieszczony w areszcie śledczym KGB. 13 listopada 2012 KGB rozpowszechniło informację o powstrzymaniu bezprawnej działalności obywatela Republiki Białoruskiej, działającego na zlecenie wywiadu zagranicznego, przekazującego zebrane informacje o politycznym i gospodarczym charakterze. Wobec zatrzymanego wszczęto postępowanie karne na podst. ust. 1 art. 356 KK (zdrada państwa w formie działalności agenturalnej). Kwalifikację czynu zmieniono już w trakcie procesu sądowego.

Obrońcy praw człowieka konstatują, że dochodzenie wstępne i proces sądowy prowadzone były całkowicie za zamkniętymi drzwiami, bez względu na wielkie zainteresowanie sprawą ze strony społeczeństwa i mass mediów.

Ponadto, właściwe organy nie uzasadniły w żaden sposób konieczności rozpatrzenia sprawy w trybie niejawnym. “Uwzględniając, że Hajdukou był pierwotnie oskarżony o wiele cięższe przestępstwo (art. 356 KK — zdrada państwa), a następnie jego czyn został przekwalifikowany na niższy poziom odpowiedzialności karnej, można założyć, że konieczność rozpatrzenia danej sprawy za zamkniętymi drzwiami wywołana była wola ukrycia przed opinią publiczną bezprawności metod śledczych i prowokacji zastosowanych wobec oskarżonego w celu udowodnienia mu cięższej kwalifikacji czynu”, — głosi oświadczenie.

Zdaniem obrońców praw człowieka, tak przyjęta kwalifikacja przez sąd dowodzi, że “KGB wprowadza w błąd społeczeństwo, ze względu na to, że fakt dokonania przez obywatela Białorusi czynu polegającego na nawiązaniu współpracy z obcymi służbami wywiadowczymi nie został przez KGB udowodniony”. W związku z zaistniała sytuacją, funkcjonariusze KGB próbowali wciągnąć Hajdukowa w popełnienie cięższego przestępstwa , organizując prowokację – jak podkreśla się w treści oświadczenia.

Autorzy oświadczenia zauważają również, że w toku postępowania zostało pogwałcone prawo Hajdukowa do obrony, poprzez samowolne ograniczenie mu kontaktu z adwokatem. Kontakty z krewnymi zostały ograniczone do nieregularnej, ostro cenzurowanej korespondencji. Na adwokata Hajdukowa oddziaływano poprzez stałe grożenie mu odpowiedzialnością karną za rozpowszechnianie danych z treści dochodzenia.

“Ten środek, niezwykle szeroko stosowany w praktyce, poważnie ogranicza możliwości adwokata do obrony interesów swojego klienta”, — podkreśla się w treści oświadczenia.

Obrońcy praw człowieka zwracają uwagę na fakt, że art. 356 został wprowadzony do KK Białorusi w roku 2011, w listopadzie. “Białoruscy obrońcy praw człowieka już wówczas wskazywali na niedopuszczalność przyjęcia w kodeksie karnym tak nieprecyzyjnych zwrotów, m.in. dopuszczających tak dowolną i nadmierną ich interpretację”, wspomina się w oświadczeniu.

W końcu maja  2013, w oświadczeniu przewodniczącego KGB Walerego Wakulczyka zawarta została informacja, że sprawa Hajdukowa została skierowana do sądu, gdzie miała zostać rozpatrzona na posiedzeniu zamkniętym; akt oskarżenia pozostał niezmieniony.

Według obrońców praw człowieka, “tego rodzaju aktywność szefa KGB, a nie prokuratury, polegającą na prowadzeniu oskarżenia przed sądem, wobec ujawnionych szczegółów i perspektyw procesu sądowego świadczyła o możliwym wpływie KGB na decyzję sądu”. “Charakter oskarżenia, uwzględniając znaczenie sprawy dla społeczeństwa nie pozostawia wątpliwości, że taka sprawa powinna być rozpatrzona w sądzie z poszanowaniem zasady jawności, ze względu na brak przesłanek prawnych do utajnienia procesu”, — głosi oświadczenie.

Organizacje ochrony praw człowieka zauważają również, że kategoria czynów, o które ostatecznie oskarżony został Hajdukou, odnosi się do przestępstw o znikomej szkodliwości społecznej. Wobec osób o nie oskarżonych nie należy stosować środków zapobiegawczych w formie aresztowania.

“Analiza dostępnych danych nie pozwala uznać kary pozbawienia wolności wydanej przez sąd za uzasadnioną. Naszym zdaniem, fakt uznania przez sąd Hajdukowa winnym usiłowania popełnienia przestępstwa nie stanowi sobą dość wysokiej szkodliwości społecznej, co biorąc pod uwagę fakt, że oskarżony był wcześniej niekarany, nie powinno było skłonić sądu do wymierzenia kary pozbawienia wolności. Przez to, aresztowanie i skazanie na pozbawienie wolności jest aktem samowoli”, — podkreśla się w oświadczeniu białoruskich obrońców praw człowieka.

Pracownik nowopołockiego NPZ “Naftan”, lider nieformalnego stowarzyszenia  “Sojuszu Młodych Intelektualistów” Andrej Hajdukou został aresztowany 8 listopada 2012. Jak głosi treść śledztwa — “w chwili umieszczania w skrytce informacji, którymi interesowały się zagraniczne służby specjalne”.

Przedstawiciele opozycji i obrońcy praw człowieka wiążą prześladowania Hajdukowa z jego działalnością społeczną.

Obrona skazanego aktywisty zamierza wnieść odwołanie od wyroku.

belapan.com

 

Зьвязаныя навіны:

Другие политические заключённые

  • Dzmitrij Bandarenka
  • Andrej Żukawiec
  • Andrej Paźniak
  • Siarhiej Kazakau
  • Oleg Korban
  • Jauhien Waśkowicz